De vermogensvergelijking. Hij wordt gebruikt bij de bepaling van de winst uit onderneming voor de inkomstenbelasting, en de belastingdienst berekent er het bedrag mee dat je kan besteden aan privé-uitgaven ten behoeve van controles. Wij leggen je uit wat de vermogensvergelijking is en hoe je het berekend aan de hand van een voorbeeld.

Vermogensvergelijking inkomstenbelasting

Ieder jaar moet in het tweede kwartaal de aangifte inkomstenbelasting ingevuld worden. Als je werknemer bent in loondienst is de aangifte meestal vooraf al ingevuld. De belastingdienst heeft namelijk al de loonbelastingaangiftes ontvangen van de werkgever. Als zzp’er of ondernemer moet je echter zelf de winst uit onderneming doorgeven. Om dit bedrag te bepalen wordt er gebruik gemaakt van de vermogensvergelijking.

De vermogensvergelijking wordt gebruikt omdat hiermee de fiscale winst berekend wordt. De winst die weergegeven wordt op de winst- en verliesrekening is meestal de commerciële winst, er moeten meestal nog een aantal dingen gecorrigeerd worden om tot de fiscale winst te komen.

Tip: gebruik een zakelijke rekening om overzicht te houden en privé en zakelijke financiën te kunnen scheiden. Benieuwd naar de opties? Vergelijk hier alle zakelijke rekeningen

Vermogensvergelijking voorbeeld

Als ondernemer maak je winst. De winst kan je in de onderneming laten en wordt in dat geval toegevoegd aan het vermogen van de onderneming. Het vermogen zal dan hoger worden. Maar als ondernemer zal je ook geld opnemen uit de onderneming. Je moet immers eten, de hypotheek of huur moet betaald worden en een auto of schoolgeld van je kinderen. Je kan het zien als een soort salaris dat je uit de onderneming opneemt. Het vermogen wordt dan weer lager. Je zou in dat geval kunnen zeggen dat het eindvermogen -/- beginvermogen van de onderneming, gecorrigeerd met privéonttrekkingen, kan bepalen hoe hoog de winst is geweest. In dat geval pas je de vermogensvergelijking toe. Daarnaast is het ook mogelijk dat je geld uit privémiddelen in de onderneming stort, omdat er niet genoeg geld in de onderneming aanwezig is om te investeren. Ook deze privéstortingen moeten in de vermogensvergelijking worden gecorrigeerd. De vermogensvergelijking is dan als volgt:

Eindvermogen
Beginvermogen -/-
Privéstortingen -/-
Privéonttrekkingen +
Winst

Deze winst is gelijk aan de winst volgens de verlies- en winstrekening. Zie hieronder een voorbeeld:

Jan is ondernemer, op zijn balans per 1 januari is een beginvermogen vermeld van € 10.000. Hij maakt in dat jaar een winst van € 20.000 die hij toevoegt aan het ondernemingsvermogen. Deze winst bestaat uit een omzet van € 60.000 -/- kosten van € 40.000. Omdat Jan geld nodig heeft om te leven, neemt hij € 15.000 op uit de onderneming. Een bedrag van € 1.000 stort hij weer terug, omdat een investering moet worden gedaan waarvoor in de onderneming niet genoeg geld aanwezig is. Het eindvermogen bedraagt € 16.000 (namelijk € 10.000 + 20.000 toegevoegde winst + € 1.0000 storting -/- € 15.000 opname). De vermogensvergelijking ziet er als volgt uit:

Eindvermogen          € 16.000
Beginvermogen        € 10.000 -/-
Privéstortingen         €   1.000 -/-
Privéonttrekkingen  € 15.000 +
Winst                           € 20.000

Dit bedrag (€ 20.000) is gelijk aan de omzet -/- kosten zoals eerder berekend.

Om tot de berekening van het belastbaar bedrag te komen, moet de vermogensvergelijking verder worden aangebuld. De volledige vermogensvergelijking is berekening van het belastbaar bedrag is namelijk wat gebruikt wordt bij de aangifte inkomstenbelasting.

De volledige vermogensvergelijking ziet er als volgt uit:

Eindvermogen (inclusief fiscale reserves)
Beginvermogen (inclusief fiscale reserves) -/-
Kapitaalstortingen -/-
Kapitaalonttrekkingen (inclusief privégebruik auto/woning) +

Winst volgens verlies- en winstrekening
Bij: niet aftrekbare kosten +
Af: vrijstellingen -/-
Af: investeringsaftrek -/-
Af: toevoeging fiscale reserves -/-
Bij: afname fiscale reserves -/-

Winst uit onderneming
Af: ondernemersaftrek -/-

Winst voor berekening MKB-winstvrijstelling
Af: winstvrijstelling (13,31%) -/-

Belastbare winst uit onderneming

Aandachtspunten

  • In het eindvermogen en beginvermogen zijn ook fiscale reserves inbegrepen ( herinvesteringsreserve, egalisatiereserve)
  • Onder privéonttrekkingen wordt ook het privégebruik auto en woning begrepen
  • Kosten worden altijd volledig opgenomen in de verlies- en winstrekening. Pas later wordt een correctie gemaakt als kosten niet geheel of helemaal niet aftrekbaar zijn. Denk bijvoorbeeld aan een boete of representatiekosten, of kosten van een privéauto. Hetzelfde gelt voor mogelijke vrijstellingen. De inkomsten worden geheel opgenomen in de verlies- en winstrekening, waarna later een correctie plaatsvindt
  • Er moet een correctie plaatsvinden wegens veranderingen in de fiscale reserves, wegens de investeringsaftrek en de ondernemersaftre. Deze aftrekposten komen namelijk niet in een verlies- en winstrekening tot uitdrukking.

Alternatief gebruik vermogensvergelijking

Naast gebruik voor bepaling van de belastbare winst, wordt de vermogensvergelijking ook gebruikt voor bepaling van de vennootschapsbelasting (VPB) bij rechtspersonen zoals BV’s en NV’s. Vermogensvergelijkingen voor de vpb zijn doorgaans een stuk ingewikkelder, omdat grotere bedrijven complexere fiscale handelingen en regelingen hebben.

Ook wordt de vermogensvergelijking gebruikt bij belastingcontroles door de fiscus. De belastingdienst gebruikt deze methode om te controleren of het inkomen dat een belastingplichtige opgeeft reëel is. Een belastinginspecteur berekent dan een theoretisch eindvermogen aan de hand van het werkelijke beginvermogen en het opgegeven inkomen. Door vervolgens het berekende eindvermogen te vergelijken met het daadwerkelijke eindvermogen, kan de belastingdienst schatten welk bedrag iemand kan besteden aan privé uitgaven. Wanneer hier een groot verschil tussen zit, is de kans vrij groot dat de belastingplichtige niet alle inkomsten heeft opgegeven.

Heb je na het lezen van dit artikel nog vragen? Laat dan een bericht achter onder dit bericht of zoek een boekhouder die je hierin kan ontzorgen.