Arbeidsongeschiktheid ligt voor iedereen op de loer. Zeker voor fysiek werk kun je sneller (deels) arbeidsongeschikt verklaard worden. Bij een arbeidsongeschiktheid zijn meerdere partijen betrokken. Zowel werkgevers, verzekeraars als de overheid zullen een rol spelen in de periode erna en bij een eventuele terugkeer op de werkvloer. Vaak spelen hierbij (grote) financiële belangen voor alle betrokken partijen en er is daarom een uitgebreide wet- en regelgeving over dit onderwerp.

Als zzp’er zijn de regels en betrokken partijen weer anders dan voor werknemers in loondienst. Er is immers geen werkgever betrokken en niet elke zzp’er heeft een arbeidsongeschiktheidsverzekering. In dit artikel leggen wij de verschillende processen uit omtrent arbeidsongeschiktheid en waar je als zzp’er rekening mee moet houden.

Wat gebeurt er bij arbeidsongeschiktheid?

Voor mensen in loondienst is het op grond van de WIA verplicht om verzekerd te zijn tegen inkomensverlies uit arbeidsongeschiktheid. Daarnaast is het zo dat de werkgever in eerste instantie de aangewezen partij is om gedurende maximaal 2 jaar in ieder geval 70% van je laatstverdiende loon door te betalen. Ook als je arbeidsongeschikt bent geworden door een situatie buiten werk om. Afhankelijk van je arbeidsovereenkomst of CAO kan het zelfs zo zijn dat de werkgever je loon moet aanvullen tot 100 procent.

Als werknemer is dit natuurlijk erg fijn, maar als tegenprestatie wordt wel verwacht dat je verplicht re-integreert. Samen met een bedrijfsarts, de werkgever en eventueel een verzuimregisseur wordt gekeken wat de arbeidsmogelijkheden zijn. Afhankelijk daarvan kun je (een deel van) je oude werkzaamheden oppakken, op een andere afdeling worden geplaatst of zelfs bij een andere werkgever. Hoe langer je arbeidsongeschikt bent, hoe zwaarder de verplichting wordt om te re-integreren. Een actieve houding hierin is een voorwaarde voor het doorbetaald krijgen van je loon. 

Indien je na twee jaar nog steeds arbeidsongeschikt bent kun je in aanmerking komen voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Je wordt dan door het UWV getoetst op je arbeidsvermogen op basis van de WIA. Hierbij zijn drie uitkomsten mogelijk:

  • Volledige en duurzame arbeidsongeschiktheid: je hebt een loonverlies van minimaal 80% van je laatste loon en een minimale kans op herstel. Je kunt dan een IVA-uitkering aanvragen.
  • Gedeeltelijke of tijdelijke arbeidsongeschiktheid: je hebt een loonverlies van 35% tot 80% van je laatstverdiende loon. Je kunt dan een WGA-uitkering aanvragen.
  • Niet arbeidsongeschikt: je wordt voor meer dan 65% arbeidsgeschikt verklaard. Je hebt daardoor geen enkel recht op een uitkering.

Arbeidsongeschikt als zzp’er

Maar hoe zit dit dan als je arbeidsongeschikt raakt als zzp’er? Het antwoord hierop is simpel: hier is weinig tot geen regelgeving voor. Zelfstandigen vallen namelijk niet onder de WIA en hebben daardoor geen rechten en plichten zoals werknemers. Wel kunnen zzp’ers een arbeidsongeschiktheidsverzekering afsluiten (dit wordt binnenkort zelfs verplicht). Vaak is deze verzekering echter niet toereikend en dekt deze ook zelden het volledige verlies aan inkomen. Daarnaast lopen veel zakelijke kosten van zzp’ers gewoon door, ondanks dat je niet aan het werk bent.

Bedrijfsongeval als zzp’er

De enige situatie waarin je als zzp’er (een deel van) de schade kunt verhalen is bij een bedrijfsongeval tijdens het werk voor een opdrachtgever. Door een uitspraak van de hoogste Nederlandse rechter in maart 2012 is het mogelijk om als zzp’er een opdrachtgever aansprakelijk te stellen indien je voor de veiligheid van je werk van hem of haar afhankelijk bent. Dit betekent dat een opdrachtgever voor zzp’ers dezelfde zorgplicht heeft als werkgevers voor zijn/haar werknemers.

Een werkgever is namelijk verplicht om werknemers een veilige werkomgeving te bieden. Dit komt er in de praktijk op neer dat er bijvoorbeeld voldoende goede beschermingsmiddelen beschikbaar zijn, duidelijk instructies voorhanden zijn voor het gebruik van materieel en wordt voldaan aan veiligheidsvoorschriften. Wanneer je als zzp’er een bedrijfsongeval krijgt waarbij niet is voldaan aan deze zorgplicht, kun je jouw opdrachtgever aansprakelijk stellen voor jouw schade. Wel moeten jouw werkzaamheden gelijk kunnen worden gesteld aan de werkzaamheden die binnen de organisatie gebruikelijk zijn en moeten deze werkzaamheden ook door andere werknemers worden uitgevoerd.

Schakel de juiste hulp in

Na een bedrijfsongeval kun je in meer of mindere mate arbeidsongeschikt raken. Dit brengt vaak zowel lichamelijke als financiële schade met zich mee. Het is dan fijn om hulp te krijgen van experts die verstand hebben van de wet- en regelgeving. Een juristenkantoor kan hierbij helpen. Zij stellen, in overleg met jou,  de tegenpartij (jouw opdrachtgever) aansprakelijk, gaan in gesprek met de verzekeraar over de schadevergoeding en nemen alle communicatie uit handen. Door hun ervaring met vergelijkbare zaken weten zij precies waar je recht op hebt. En indien de tegenpartij aansprakelijk is, is deze hulp voor jou ook nog eens gratis. Schakel dus vooral een letselschade jurist in wanneer je arbeidsongeschikt raakt door een bedrijfsongeval als zzp’er en ontvang adequate ondersteuning.