De beta formule is een verbandscontrole. Door middel van het leggen van een verband tussen de beginvoorraad, inkopen en eindvoorraad, kan de afname van de voorraad berekend worden. Deze afname is gelijk aan het aantal verkochte producten en levert dus de soll positie van de verkopen op. Beta staat voor beginvoorraad, eindvoorraad, toename, afname. Aan de hand van 3 van deze variabelen, kan de vierde berekend worden.
De betaformule kan gebruikt worden in zowel aantallen als in euro’s. Bij het berekenen van aantallen, wordt het aantal verkochte producten berekenend. Wanneer de formule in euro’s wordt toegepast, bereken je de de de kostprijs verkopen ofwel de inkoopwaarde van de verkopen.
Beta berekenen
beginvoorraad + inkopen – eindvoorraad = soll positie verkopen
Gebruik van de betaformule
De betaforumule kan ook anders gebruikt worden, om bijvoorbeeld de eindvoorraad te berekenen. In dat geval wordt de beta formule beginvoorraad + inkopen – verkopen = eindvoorraad.
De betaformule wordt voornamelijk op handelsondernemingen toegepast, maar kan ook op productieondernemingen worden toegepast. Hier dient echter rekening gehouden te worden met het omzettingsproces als gevolg van productie.
De betaformule wordt veel in de accountancy gebruikt, waarbij de accountant de volledigheid van de voorraad controleert bij wettelijke accountantcontroles.
Zijstromen
Het gebruik van slechts de 4 variabelen in de beta formule (beginvoorraad, eindvoorraad, toename, afname) biedt geen garantie voor een 100% goede uitkomst. Vaak heb je namelijk nog te maken met zijstromen. Denk bijvoorbeeld aan diefstal en schade. Door dit soort factoren neemt de voorraad af. In de betaformule worden deze factoren dus ook als verkopen gezien, wat onterecht is. Hierdoor dienen de afboekingen van de voorraad gecorrigeerd te worden in de betaformule, waardoor deze er als volgt uit komt te zien:
Beginvoorraad + Inkopen – Afboekingen – Eindvoorraad = Verkopen
